บล็อกเกี่ยวกับสมุนไพรรักษาโรคและใช้ทางการเกษตรครับ

สุนันทโจ

11.8.53

พิกัตกระสายยา

ลำดับนี้จะสำแดงด้วยนามพิกัตกระสายยาต่อไป ผลเร่วทั้ง ๒ ผลผักชีทั้ง ๒ ชะเอมทั้ง ๒ ลำพันทั้ง ๒ อบเชยทั้ง ๒ รวม ๑๐ สิ่งนี้เรียกว่าทศกุลาผล




ทองกวาว ๑ ทองหลางหนาม ๑ ทองหลางใบมน ๑ ทองโหลง ๑ ทองพันชั่ง ๑ ต้นใบทอง ๑ ขันทองพยาบาท ๑ ทองเครือ ๑ จำปาทอง ๑ ทั้ง ๙ สิ่งนี้เรียกว่าเนาวโลหะ



ทองกวาว ๑ ทองหลางหนาม ๑ ทองโหลง ๑ ทองพันชั่ง ๑ ต้นใบทอง ๑ ทองหลางใบมน ๑ ฟักทอง ๑ ทั้ง ๗ สิ่งนี้เรียกว่า สัตตะโลหะ



ทองกวาว ๑ ทองหลางหนาม ๑ ทองหลางใบมน ๑ ทองโหล่ง ๑ ทองพันชั่ง ๑ ทั้ง ๕ สิ่งนี้เรียกว่าเบญจโลหะ



แห้วหมู ๑ กกลังกา ๑ หญ้าชันกาด ๑ เต่าเกียด ๑ หว้านเปราะ ๑ ทั้ง ๕ สิ่งนี้เรียกว่าเบญจผลธาตุ



รากมะตูม ๑ รากลำไย ๑ รากเพกา ๑ รากแคแตร ๑ รากคัดริ้น ๑ ทั้ง ๕ สิ่งนี้เรียกว่าเบญจมูลใหญ่



หญ้าเกล็ดหอยทั้ง ๒ รากละหุ่งแดง ๑ รากมะเขือขาว ๑ รากมะเขือหนาม ๑ ทั้ง ๕ สิ่งนี้เรียกว่าเบญจมูลน้อย



เจตมูลเพลิง ๑ สะค้าน ๑ ช้าพลู ๑ ขิงแห้ง ๑ ดีปลี ๑ ทั้ง ๕ สิ่งนี้เรียกว่าเบญจกูล



รากมะเดื่อชุมพร ๑ รากเท้ายายม่อม ๑ รากหญ้านาง ๑ รากคนทา ๑ รากชิงชี่ ๑ ทั้ง ๕ สิ่งนี้เรียกว่าเบญจโลกะวิเชียร



ว่านน้ำ ๑ เจตมูล ๑ แคแตร ๑ พนมสวรรค์ ๑ ทั้ง ๔ สิ่งนี้เรียกว่าจตุกาลธาตุ



สมอไทย ๑ สมอเทศ ๑ สมอพิเภก ๑ มะขามป้อม ๑ ทั้ง ๔ สิ่งนี้เรียกว่าจตุผลาธิกะ



ดอกพิกุล ๑ ชะเอมเทศ ๑ มะกล่ำเครือ ๑ ขิงแครง ๑ ทั้ง ๔ สิ่งนี้เรียกว่าจตุทิพย์คันธา



ใบกระวาน ๑ อบเชยเทศ ๑ รากพิมเสน ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีสุคนธ์



สมุลแว้ง ๑ เนื้อไม้ ๑ เทพทาโร ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้ เรียกว่าสุระผล



ผลเร่วใหญ่ ๑ ผลจันทน์เทศ ๑ กานพลู ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีคันธวาต



ดอก, แก่น, รากมะซาง ดอก, แก่น, ราก, บุนนาค ทั้ง ๒ สิ่ง ๆละ ๓ ๆ นี้เรียกว่าตรีทเวติคันธา



รากกระชาย ๑ รากข่า ๑ รากกะเพรา ๑ ทั้ง ๓ นี้ เรียกว่าตรีกาลพิษ



ไส้หมาก ๑ รากสะเดา ๑ เถาบอรเพ็ด ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้ เรียกว่าตรีญาณรส



ผลมะตูม ๑ ผลยอ ๑ ผลผักชีลา ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีผละสมุฏฐาน



รากมะเดื่ออุทุมพร (ชุมพร) ๑ รากแคแดง ๑ รากเพกา ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีสุคติสมุฏฐาน



รากไทรย้อย ๑ รากราชพฤกษ์ ๑ รากมะขามเทศ ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีธาระทิพย์



รากกระทือ ๑ รากไพล ๑ รากไคร้หอม ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้ เรียกว่าตรีผละธาตุ



หางจรเข้ ๑ ฝักราชพฤกษ์ ๑ รงทอง ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีเพ็ชร์สมคุณ



เจ็ตมูล ๑ สะค้าน ๑ ช้าพลู ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีสาร



พริกไทย ๑ ขิงแห้ง ๑ ดีปลี ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีกฏุก



สมอไทย ๑ สมอพิเภก ๑ มะขามป้อม ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่า ตรีผลา



ผลช้าพลู ๑ รากดีปลี ๑ รากมะกล่ำ ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีเสมหะผล



ผลดีปลี ๑ รากกะเพรา ๑ รากพริกไทย ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีสันนิปาตผล



เทียนดำ ๑ ผักชีลา ๑ ขิงสด ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีสัตตะกุลา



กานพลู ๑ ผักชีล้อม ๑ ผลจันทน์เทศ ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีพิษจักร



เจตมูลเทศ ๑ ผักแพวแดง ๑ รากกะเพรา ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้ เรียกว่าตรีปิตตะผล



รากขิง ๑ กระลำพัก ๑ อบเชยเทศ ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีอากาศผล



ผลโหระพาเทศ ๑ ผลกระวาน ๑ ผลราชดัด ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีทุระวะสะ



ผลสะค้าน ๑ รากพริกไทย ๑ รากข่า ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีวาตะผล



โกฐกระดูก ๑ เนื้อไม้ ๑ อบเชยไทย ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีทิพรส



รากกล้วยตีบ ๑ รากมะกอก ๑ รากกระดอม ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีอมฤตย์



โกฐน้ำเต้า ๑ สมอไทย ๑ รงทอง ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีฉินทลามะกา ให้แพทย์พึงประกอบตามกาลธาตุโรคนั้น



ผลมะตูมอ่อน ๑ เปลือกฝิ่นต้น ๑ เกสรบัวหลวง ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้เรียกว่าตรีเกสรามาศ



รากมะตูม ๑ เทียนขาว ๑ น้ำตาลกรวด ๑ ทั้ง ๓ สิ่งนี้ เรียกว่าตรีสินธุรศ



รากบุนนาค ๑ รากมะซาง ๑ ทั้ง ๒ สิ่งนี้เรียกว่า ทะเวสุคนธ์